Chirurgia ręki to niezwykle obszerny dział medycyny, zajmujący się operacyjnym leczeniem schorzeń w obrębie kończyny górnej. Zabiegi przeprowadzane są zarówno z powodu urazów jak i chorób przewlekłych.
Jakie schorzenia w obrębie ręki występują najczęściej?
Przykurcz Dupuytrena
Przykurcz Dupuytrena to choroba występująca głównie u mężczyzn. Jest to łagodna choroba przewlekła, polegająca na postępującym przykurczu palców. Skutkuje to niemożnością sprawnego posługiwania się ręką oraz operowania różnego rodzaju narzędziami. Przykurcz Dupuytrena leczony jest operacyjnie i polega na wycięciu tkanek ręki, które odpowiadają za przykurcz.
Zespół cieśni nadgarstka
Ta powszechnie znana jednostka chorobowa jest jedną z najczęściej występujących chorób przewlekłych w zakresie ręki. Polega ona na ucisku nerwu pośrodkowego w tzw. kanale nadgarstka.
Jakie są przyczyny rozwoju zespołu cieśni nadgarstka?
Przyczyny powstawania zespołu cieśni kanału nadgarstka nie są do końca poznane i niestety w większości przypadków są nieznane. Oczywiście u części chorych da się ją ustalić prawdopodobną
przyczynę (np. ciężka praca fizyczna, przebyty uraz, reumatoidalne zapalenie stawów). Nie jesteśmy jednak w stanie odpowiedzieć jednoznacznie na pytanie gdzie leży przyczyna powstawania zespołu cieśni nadgarstka. Z tego też wynika, że leczenie jest objawowe. Polega na usunięcie skutków choroby a nie jej przyczyny. Operacja polega na odbarczeniu nerwu przyśrodkowego i przecięciu tkanek, które bezpośrednio uciskają nerw.
Kto jest szczególnie narażony na rozwój zespołu cieśni nadgarstka?
Zespół cieśni kanału nadgarstka występuje najczęściej u kobiet. Nie wiemy dlaczego tak się dzieje, jednak faktem jest, że przeciętnie na 20 pacjentów tylko1 z nich to mężczyzna a 19 to kobiety.
Jak objawia się zespół cieśni nadgarstka?
Zespół cieśni nadgarstka powoduje kilka bardzo charakterystycznych objawów. Są to różnego rodzaju dolegliwości określane jako drętwienie, mrowienie czy też ból w obrębie palców chorej ręki. Dolegliwości te występują głównie w nocy lub też mają znaczne nasilają się. Powoduje to wybudzanie ze snu. Kolejnym objawem jest zmniejszenie precyzji chwytu, oraz osłabienie siły chwytu ręki. Bardzo często skutkuje to niekontrolowanym wypadaniem przedmiotów z ręki. Jest to bardzo kłopotliwe, ponieważ pacjent, który ma bardzo nasilone objawy i próbuje chwycić szklankę z ciepłym napojem, może się poparzyć. Jest oczywiście szereg innych, rzadziej występujących objawów, jednak najistotniejsze to drętwienie i mrowienie palców, szczególnie w nocy oraz osłabienie siły chwytu i wypadanie przedmiotów z ręki.
W jaki sposób leczony jest zespół cieśni nadgarstka?
Zespół cieśni nadgarstka z wyboru leczony jest operacyjnie. Operacja jest stosunkowo krótka, możliwa do wykonania w znieczuleniu miejscowym. U części pacjentów którzy nie mogą pozwolić sobie na długotrwałe odciążenie ręki, doraźnie można wykonać wstrzyknięcie leków steroidowych w okolicy kanału nadgarstka, co powoduje rozluźnienie tkanek uciskających na nerw i przejściową poprawę. Niektórzy chirurdzy stosują różnego rodzaju fizykoterapię, jednak zabiegi te są mniej skuteczne. Pewną ulgę może przynieść stosowanie na noc szyny unieruchamiającej , co zmniejsza dolegliwości nocne u części pacjentów. Z czego to wynika? Otóż fizjologicznie w czasie snu ręka (nadgarstek) układa się w położeniu zgięciowym, co zwiększa ucisk na nerw pośrodkowy i w przypadku zajęcia nadgarstka chorobą, dodatkowy bodziec jakim jest przygięcie dłoniowe ręki powoduje nasilenie dolegliwości. Zastosowanie szyny zabezpiecza przed takim ułożeniem i u części pacjentów przynosi to mniejszą lub większą ulgę w czasie snu.
Jak przebiega zabieg?
Zabieg leczenia zespołu cieśni nadgarstka polega na przecięciu tkanek bezpośrednio uciskających nerw. Anatomicznie strukturę tę nazywamy więzadłem poprzecznym nadgarstka. Zabieg wykonuje się zwykle w znieczuleniu miejscowym, często łącznie z podaniem leków uspokajających. Ciecie na skórze, w zależności od techniki, wykonuje się albo w okolicy bruzdy kresy nadgarstka (1 cięcie). Czasami wykonuje się jedno cięcie na śródręczu. Inna metoda to cięcie zarówno na nadgarstku jak i na śródręczu lub pełne cięcie od przedramienia aż po śródręcze z pełnym odsłonięciem nerwu pośrodkowego. Kluczem do sukcesu jest nie sama technika, ale przede wszystkim właściwa kwalifikacja – dobór techniki do poszczególnych przypadków. Istotą zabiegów z drobnych cięć oszczędzających skórę ręki jest to, aby nie pozostawiać blizny w okolicy nazywanej piętą ręki. Jest to okolica śródręcza po stronie dłoniowej która jest stale poddawana obciążeniom mechanicznym w trakcie różnych aktywności. Blizna w tym miejscu może powodować dolegliwości, dlatego staramy się unikać cięcia w tej okolicy. Istnieje też możliwość przeprowadzenia zabiegu techniką endoskopową. Polega to na wprowadzeniu endoskopu (małej kamery) i przecięciu specjalnymi narzędziami struktur uciskających nerw.
